(Dünden devam)
Bir durumun normal/anormal yelpazesinde nereye yerleştiği içinde bulunduğu kültür normlarından ne kadar saptığı üzerinden de değerlendirilebilir. Uç bir örnek olacak belki ama, cinsel organları sadece küçük bir kumaş parçasıyla kapatarak gezinmek bir kabilede kimsenin umurunda olmayabilecekken, bir şehirde bu şekilde dışarı çıkmak tüm dikkati çekecektir. Hatta muhtemelen hemen polise haber verilecek, kişi en kısa sürede zapturapt altına alınacaktır.
Burada bu anormal duruma ‘hastalık’ etiketini yapıştırmadan önce bu davranışı araştırmaya devam etmeli ve altında neyin yattığını anlamalı. Eğer bir iddia kaybettiği için şehirde bu şekilde gezinen birisi söz konusuysa başka, nerede olduğunu bilmeyen, kendisini kontrol edemeyen birisi söz konusuysa başka.
Yaş grubu için de aynı şekilde düşünmek mümkün, özellikle gelişimin devam ettiği, ergenlik sonuna kadar olan dönemde: Bir bebeğin/çocuğun/ergenin büyümesinde, uykusunda, davranışlarında, ilişki kurma biçiminde, vs.de normalden sapan bir durum olup olmadığını kendi yaş grubunun özellikleriyle çeşitli karşılaştırmalar yaparak ve kendisini gözlemleyerek anlamak mümkün.
Kendi ülkesinde olan, her iki ebeveyninden de ana dilini duyan bir çocuğun zamanı geldiğinde konuşmaya başlamaması başka, yurt dışında olup gün içinde farklı diller duyan bir çocuğun konuşmaya başlamaması ise başka türlü değerlendirilecektir örneğin.
Bazı anormal durumlar hastalığa işaret eder elbette, ancak hastalık başka, hasta başka. Hatta belki hastalık yok hasta var diye düşünmek daha doğru. Kategoriler iyi ve yeri geldiğinde faydalı ama asla yeterli değil. Ne sağlıklı, ne hastalıklı, ne norm, ne norm dışı, bunlar her kişinin bireyselliğinde çok iyi araştırılması ve anlaşılması gereken konular.
Konuyu bitirmeden, Freud’un bir mektubunda yazdığı “Bir insan yaşamın anlamını sormaya başlarsa, hasta oldu demektir.”i de eklemek istiyorum (Bert Kaplan’ın Akıl Hastalarının İç Dünyası kitabından alıntı). Freud’un ne demek istediği, herkes için değişebilir. Bana bu instagram hesabı çerçevesinde düşününce ebeveynlikle birlikte gelebilen sorgulamayı hatırlattı.
Fotoğraf, Gemma Evans, Unsplash.