deney1

Harry Harlow 20. yüzyılın ortalarında deneylerini maymunlarla tasarlayan, anneden ayrılma, bebeğin ihtiyaçları, sosyal izolasyon vb. konuları üzerinde çalışan bir psikolog. Maymunları bilinçli bir şekilde uzun süre izole bıraktığı için deneyleri etik açıdan tartışmalı ve rahatsız edici olsa da, özellikle deneylerin yapıldığı seneleri düşününce, çalışmalarının birçok konuya ışık tuttuğu yadsınamaz.

Harlow yaptığı deneylerin bir tanesinde yavru maymunların ihtiyaçlarını anlamaya çalışır ve onlara kendi tasarladığı iki çeşit temsili maket sunar. Bu maketler maymuna pek benzemezler bile, bir tanesi çıplak telden oluşur, diğeri ise bezle kaplıdır (maketler yukarıdaki fotoğraflarda görülebilir). Harlow deneye bir de içinde besin bulunan biberon ekler ve iki koşul oluşturur: Birinci koşulda biberonu telden maketin, ikinci koşulda bezden maketin üstüne koyar ve yavruların bu iki temsilden hangisini tercih edeceklerini, hangisine daha çok bağlanacaklarını görmek ister.

Deneyde gözlemlenen şu olur: Her iki koşulda da yavrular bezle kaplı maketi tercih ederler, ne zaman ki karınları acıkır, (fotoğraflarda da görülebildiği gibi) biberonun telden makette olduğu durumda karınlarını doyurmak için ondan faydalanırlar ama sonra hemen bezden makete geri dönerler.

Bu gözlemler bize yavruların karınları tok olduğu sürece sıcaklık ve yumuşaklık arayışında olduğunu gösterir. Bunları insanlara da genelleyebiliriz. Besin hayatta kalmak için gerekli olduğundan fiziksel ihtiyaçların giderilmesi önceliklidir ve bakım veren bunu da sağlamak durumundadır ancak kurulan sıcak ilişkinin yeri çok ayrıdır. Dokunulmakla, sarıp sarmalanmakla, kapsanmakla birlikte gelen sıcaklık, hissedilen sevgi, yumuşaklık ve konfor da bebeğin asıl besinlerindendir, çocuğu duygusal olarak besler ve tüm bunlar bakım verenle kurulan bağda, ilişkide çok önemli bir yer tutar.
Tabii anne-bebek arasındaki besleme-beslenme seanslarının duygusal bir bağlamı olmadığını söyleyemeyiz. Aksine bu konu başlı başına çok derinlikli bir konu.

Deney fotoğrafları sırasıyla:
https://www.researchgate.net/
https://www.sciencephoto.com/

Fotoğraf, Jean Philippe Delberghe, Unsplash.

18/12/2020

Kategori: deney